Khi ta khao khát "được như ý", chính lúc ấy tâm khởi lên một trạng thái bám chấp mãnh liệt. Mong cầu này không đơn thuần là một nhu cầu tự nhiên, mà còn mang theo kỳ vọng rằng mọi thứ phải vận hành đúng cách, đúng thời điểm, và hoàn toàn theo ý muốn. Nhưng liệu điều đó có thực sự mang lại bình an, hay chỉ dẫn dắt ta vào một vòng luẩn quẩn mới của khổ đau?
Khi ta đạt được điều mình mong muốn, niềm vui thường không kéo dài lâu, bởi ngay sau đó, nỗi lo sợ mất đi lại nhanh chóng chiếm lĩnh tâm trí. Ngược lại, khi điều mong cầu không thành, ta dễ sinh thất vọng, oán trách và tự làm mình tổn thương. Cảm giác ghét bỏ nghịch cảnh len lỏi vào tâm trí, khiến ta chống đối thực tại, thay vì chấp nhận nó như vốn có.
Không chỉ vậy, tâm ta còn rơi vào trạng thái xung đột nội tâm khi cố ép thực tại phải theo ý mình. Điều này khiến ta luôn trong thế đối nghịch với dòng chảy tự nhiên của cuộc sống, tạo nên sự căng thẳng và bất an không hồi kết.
Vạn vật trong đời sống đều mang tính chất vô thường – luôn biến đổi, không ngừng chuyển động. Mong muốn mọi thứ "được như ý" chẳng khác nào ta đang cố giữ lấy một làn khói, thứ vốn dĩ không thể nắm bắt. Sự chấp trước ấy chỉ khiến ta rời xa thực tại, bám víu vào những điều không có thật, và vô tình làm tăng thêm khổ đau.
Mong cầu được thỏa mãn dường như là một chu kỳ không có điểm dừng. Khi đạt được điều mình mong muốn, ta lại tiếp tục khao khát những điều khác, không bao giờ thấy đủ. Còn khi không đạt được, ta cảm giác hụt hẫng, bất mãn, như thể bị cuộc sống từ chối. Mỗi lần cố gắng kiểm soát thực tại, ta càng nhận ra sự bất lực của mình, bởi không điều gì tồn tại mãi mãi hay có thể hoàn toàn đi theo ý muốn của riêng ta. Chính vì vậy, vòng xoáy kỳ vọng – thất vọng cứ tiếp tục lặp đi lặp lại, tạo nên một nỗi khổ không hồi kết.
Đức Phật đã chỉ rõ rằng mọi khổ đau bắt nguồn từ ái dục – sự khao khát và bám chấp. Khi ta mong cầu quá mức, tâm rơi vào trạng thái bất an, không bao giờ được nghỉ ngơi. Hạnh phúc thực sự không nằm ở việc mọi thứ phải theo ý mình, mà nằm ở sự buông xả, chấp nhận thực tại như nó vốn có. Khi ta không còn ràng buộc tâm trí vào những mong cầu vô tận, cuộc sống trở nên nhẹ nhàng và thanh thản hơn.
Có ba điều quan trọng giúp ta buông bỏ mong cầu và tìm thấy bình an nội tâm. Thứ nhất là chánh niệm – nhận diện mỗi khi tâm khởi lên khao khát hay chấp trước, không để chúng dẫn dắt hành động. Khi ta quan sát mong muốn của mình với sự tỉnh thức, ta sẽ không còn bị chúng cuốn theo một cách vô thức.
Thứ hai là quán chiếu vô thường – thấy rõ rằng mọi thứ trên đời đều đổi thay, kể cả những điều ta từng khao khát. Điều gì rồi cũng sẽ đến và đi, dù ta có muốn hay không. Nhận ra bản chất vô thường của vạn vật giúp ta bớt đi sự bám víu, giảm bớt những khổ đau không cần thiết.
Cuối cùng là buông xả – học cách thả lỏng, để mọi thứ diễn ra tự nhiên, không cưỡng cầu, không kiểm soát. Buông xả không có nghĩa là buông xuôi, mà là một thái độ sống khôn ngoan, cho phép ta hòa hợp với dòng chảy của cuộc đời thay vì chống lại nó.
Khi ta không còn đòi hỏi cuộc sống phải theo ý mình, tâm liền trở về với sự tự do, thanh thản. Đây là một niềm hạnh phúc không điều kiện – thứ hạnh phúc không phụ thuộc vào hoàn cảnh, mà luôn hiện diện, tĩnh tại trong từng khoảnh khắc hiện tại. Không còn bị ràng buộc bởi những mong cầu vô tận, ta có thể tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn, với lòng biết ơn và sự an nhiên sâu sắc.
Mong muốn "được như ý" không chỉ là nguồn gốc của khổ đau, mà còn là một ảo tưởng khiến ta lạc lối trong dòng xoáy của kỳ vọng và thất vọng. Buông bỏ không phải là từ bỏ hạnh phúc, mà là mở ra cánh cửa để nhận ra hạnh phúc luôn ở sẵn trong ta – một hạnh phúc trọn vẹn, không lý do, và không bao giờ bị điều kiện hóa. Khi ta thực sự hiểu được điều này, cuộc sống trở nên nhẹ nhàng và an vui hơn bao giờ hết.